Jedni czekają na święta z myślą o mazurku i serniku, inni nie mogą się doczekać okazji do odpoczynku, ale są też tacy, których serce przyspiesza na myśl o… liturgii wielkiego czwartku. To właśnie ta uroczystość rozpoczyna Triduum Paschalne – trzy dni pełne duchowości, tradycji i symboli, które mogą skutecznie konkurować z najlepszymi serialami Netflixa pod względem dramaturgii i głębi przekazu. A więc – zapnijcie pasy i przygotujcie się na przewodnik po jednym z najbardziej niezwykłych dni w roku liturgicznym!

Na początek: co to w ogóle jest Liturgia Wielkiego Czwartku?

Liturgia Wielkiego Czwartku to pierwsza część Triduum Paschalnego, czyli trzech najważniejszych dni w kalendarzu kościelnym. Rozpoczyna się wieczorną Mszą Wieczerzy Pańskiej i – uwaga spoiler – kończy dopiero w nocy z Niedzieli na Poniedziałek Wielkanocny. Ale zanim dojdziemy do triumfu zmartwychwstania, musimy przejść przez mroczne doliny zdrady, cierpienia i… umywania nóg. Tak, dobrze czytasz – ten symboliczny gest to jedna z mocniejszych scen liturgii Wielkiego Czwartku.

Umywanie nóg – nie tylko higiena, ale i lekcja miłości

Punktem kulminacyjnym Mszy Wieczerzy Pańskiej jest moment, w którym kapłan zdejmuje ornat, zakasuje rękawy i… myje stopy wybranym członkom parafii. To nie próba wprowadzenia spa do świątyni, ale nawiązanie do wydarzeń z Wieczernika, kiedy to Jezus umył stopy swoim uczniom na znak pokory i służby. Dziś ten gest niesie ze sobą silny przekaz: nie jesteśmy tu po to, by rządzić, ale by służyć. I choć wielu mogłoby się wzbraniać przed pokazaniem stóp komukolwiek, to tego wieczoru można to uznać za akt czystej (w sensie dosłownym i przenośnym) miłości.

Ołtarz znika, a Ciało oczekuje – symbolika ciszy

Po zakończeniu Mszy następuje coś, co można by porównać do nagłego wyłączenia światła na scenie. Ołtarz zostaje obnażony – znikają obrusy, świece, kwiaty. Tabernakulum jest puste, a Najświętszy Sakrament procesyjnie przenosi się do tzw. ciemnicy – specjalnego miejsca adoracji, gdzie wierni mogą czuwać z Jezusem jak uczniowie w Ogrodzie Oliwnym (choć, miejmy nadzieję, nie zasypiają w trakcie). To moment kontemplacji, zadumy i milczenia. Nawet dzwony milkną, ustępując miejsca kołatkom – te drewniane instrumenty idealnie pasują do powagi tego czasu.

Chleb, wino i zapowiedź zdrady czyli Wieczerza, jakiej świat nie widział

Mimo że na tej Mszy raczej nie dostaniesz kolacji z trzech dań, to Wieczerza Pańska jest duchową ucztą pełną treści. Podczas liturgii Wielkiego Czwartku wspominamy ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa – czyli dwie instytucje, bez których Kościół nie miałby z czego żyć. To właśnie podczas tej wieczerzy Jezus, z pełną świadomością, że jedna z osób przy stole – tak, mówimy o tobie, Judaszu – ma zamiar zrobić mu nie lada psikusa, mówi: „To jest Ciało moje…”. Nie ma w tym ironii, jest za to godność i powaga sytuacji, której trudno dorównać.

Dlaczego nie ma zakończenia?

Pewnym liturgicznym paradoksem Wielkiego Czwartku jest fakt, że… nie kończy się on „właściwie”. Kiedy ostatni raz opuściłeś imprezę bez pożegnania? No właśnie – tu też nikt nie mówi To wszystko, dobranoc. Po przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do ciemnicy nie ma końcowego błogosławieństwa ani „Idźcie w pokoju Chrystusa”. Bo ta msza nie kończy się – ona płynnie przechodzi w Wielki Piątek. To jak przerwa w filmie, a nie jego koniec. Liturgia przybiera formę jednego, głębokiego oddechu rozłożonego na trzy dni.

Liturgia Wielkiego Czwartku to nie tylko religijny obowiązek, ale i piękna, wielowątkowa opowieść o miłości, pokorze, zdradzie i nadziei. To historia, która co roku rozgrywa się na nowo – ze swoimi rytuałami, symbolami i emocjami. Być może nie ma w niej efektów specjalnych rodem z Hollywood, ale ma coś znacznie cenniejszego – ponadczasowe przesłanie. A jeśli jeszcze nie mieliście okazji jej doświadczyć – może to dobry czas, by dać jej szansę. Bo kto wie? Może wśród dzwonów, ciszy i kadzideł znajdziecie coś, czego na próżno szukacie w codziennym zgiełku?

Przeczytaj więcej na: https://sowoman.pl/liturgia-wielkiego-czwartku-poczatek-triduum-i-znaczenie-mszy-wieczerzy-panskiej/.